Το Πέραμα

Αναπόσπαστο προάστιο του Πειραιά, το Πέραμα αποτελεί το δυτικό άκρο του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας. Η νότια πλευρά του Περάματος βρέχεται από τον όρμο του Κερατσινίου, ενώ η δυτική του πλευρά συναντά τα νερά του στενού της Σαλαμίνας. Γι’αυτό το όνομα του Περάματος οφείλεται στην γεωγραφική του θέση, η οποία αποτελεί πέρασμα προς την Σαλαμίνα.

Κατά την αρχαιότητα η περιοχή του Περάματος είχε την ονομασία Αμφιάλη. Σε μια από τις κορυφές του όρους Αιγάλεω θεωρείται πως βρισκόταν η θέση από την οποία ο Πέρσης αυτοκράτορας Ξέρξης, παρακολούθησε την Ναυμαχία της Σαλαμίνας ( 480 π.Χ ). Η κορυφή αυτή αποκαλείται από τους κατοίκους του Περάματος « Ο Θρόνος του Ξέρξη».

Στα τέλη του 19ου αιώνα αρχές του 20ου το Πέραμα αποτελούσε έναν μαγευτικό πευκόφυτο προορισμό που οι παραλίες του φιλοξενούσαν κατοίκους από γειτονικές συνοικίες που κατασκήνωναν κάτω από τα πεύκα, απολαμβάνοντας τις ωραίες ακρογιαλιές και τα μεζεδάκια στα ταβερνάκια της περιοχής. Ο πρώτος συνοικισμός στο Πέραμα δημιουργήθηκε την δεκαετία του 1920, πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη και τον Πόντο, αναζήτησαν σε αυτή την περιοχή μια νέα αρχή. Μετά το 1922 ήρθαν και άλλοι.

Το 1924 άρχισαν να μεταφέρονται τα καρνάγια από τον Άγιο Διονύση και μαζί τους, εργαζόμενοι τεχνίτες.

Το 1928 ιδρύονται τα πρώτα μεγάλα ναυπηγεία, που είχε ως αποτέλεσμα την άφιξη νέων κατοίκων, ως επί το πλείστον νησιωτών. Για αρκετές δεκαετίες η ζωή στο Πέραμα ήταν στενά συνδεδεμένη με την ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη. Η πλειοψηφία των κατοίκων εργάζονταν στα ναυπηγεία του Περάματος. Η παρουσία μέχρι την δεκαετία του 60 και λίγο αργότερα αρκετών παραθαλάσσιων λαϊκών νυχτερινών κέντρων κατά μήκος της λεωφόρου Δημοκρατίας κοντά στον Άγιο Γεώργιο, μαρτυρεί το λαϊκό χαρακτήρα της περιοχής.

Στο Πέραμα εμφανίστηκαν πολλοί γνωστοί ρεμπέτες και λαϊκοί καλλιτέχνες.

Το Πέραμα είχε ανθρώπους του μόχθου που φρόντιζαν για την επιβίωση, εκτός βέβαια από τους «φερτούς» που είχαν χρήματα και διασκέδαζαν.

Χαρακτηριστικό στις αναμνήσεις των κατοίκων του Περάματος, από εκείνη την εποχή αποτελεί το Τραμ, που μέχρι την δεκαετία του 70 εκτελούσε την γραμμή Πειραιάς – Πέραμα. Το τραινάκι αυτό εκτός από βασικό μέσο συγκοινωνίας, ταυτόχρονα αποτελούσε και σύμβολο της πόλης του Περάματος.

Το τραινάκι της γραμμής Πειραιάς – Πέραμα που επί 41 χρόνια επιτέλεσε την κεντρική αρτηρία ζωής του γραφικού Πειραϊκού προαστίου, είναι τοποθετημένο στο τέλος περίπου της διαδρομής, για να θυμίζει στους περαστικούς την ιστορία του. Μια ιστορία δεμένη με τους καημούς και τα όνειρα της εργατιάς.

Όμως, κάποτε ήρθε το τέλος του. Ύστερα από τόσα χρόνια προσφοράς, σταμάτησε και αυτό, κουβαλώντας, όχι κόσμο, αλλά χιλιάδες αναμνήσεις, χιλιάδες όμορφες γραφικές στιγμές, που τώρα μοιάζουν πεταμένες σε μια γωνιά του Περάματος.

Η μεταπολεμική βιομηχανική ανάπτυξη της περιοχής και η μεταφορά πολλών επιβαρυντικών για το περιβάλλον χρήσεων, (εταιρείες πετρελαιοειδών, χωματερή, εκβολή λυμάτων, ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, πορθμείο Σαλαμίνας, εγκαταστάσεις ΟΛΠ, επιχωματώσεις της παραλίας, κυκλοφοριακή συμφόρηση, Ναύσταθμος, αποθήκευση εύφλεκτων υλών κλπ.), μετέβαλε με γοργούς ρυθμούς το Πέραμα από ειδυλλιακή τουριστική περιοχή που ήταν μέχρι το 1964, σε μια περιβαλλοντικά επιβαρυμένη βιομηχανική πόλη. Σήμερα παραμένει μια από τις τρείς πιο επικίνδυνες για σοβαρά ατυχήματα περιοχές του λεκανοπεδίου.

Το Πέραμα εξακολουθεί να είναι μια εργατούπολη με συσσωρευμένα προβλήματα. Δύο βασικές πληγές εξακολουθούν να ταλανίζουν την πόλη. Η πρώτη είναι η ανεργία, η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με την λειτουργία και την ανάπτυξη της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης. Χωρίς τον ουσιαστικό εκσυγχρονισμό, την αναβάθμιση και την στήριξη από την πολιτεία, η ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη θα εξακολουθεί να υπολειτουργεί με τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή του πληθυσμού.

Απαραίτητη κρίνεται επίσης η περιβαλλοντική αναβάθμιση του Περάματος, με την λήψη μέτρων που θα ανακουφίσουν το ήδη επιβαρυμένο πλαίσιο ζωής των κατοίκων.

Στο Πέραμα οι κάτοικοι γνωρίζουν τον δρόμο που οδηγεί στην λύση των προβλημάτων τους.

Δεν έχουν πάψει να ελπίζουν ακόμα και σήμερα. Ο δρόμος είναι μακρύς και δύσκολος, όλοι μαζί όμως ενωμένοι θα τα καταφέρουμε…